De adembenemende landschappen van Rio Tinto

Door de provincies Sevilla en Huelva slingert de enige rode rivier ter wereld. Het water passeert onderweg naar de Atlantische Oceaan een adembenemend, veelkleurig en bizar maanlandschap. Temidden van die pracht ligt een Victoriaans dorp uit lang vervlogen tijden onder de verzengende Spaanse zon. Volg de rivier tijdens je rondreis door Spanje. We zijn in de regio rond Rio Tinto in de provincie Huelva.

Geschiedenis Rio Tinto

Rond het Rio Tinto is al ver voor onze jaartelling in de bodem gezocht naar zilver, ijzer, koper en goud. Nu zoeken wetenschappers er diep onder de grond naar bewijs dat er leven mogelijk is zónder zuurstof en zonlicht. De eeuwenlange menselijke delvingsactiviteiten in combinatie met de rijke bodem en het gekleurde rivierwater creëerde het unieke landschap waar je nu de meest wonderlijke kleurschakeringen ziet. Brits mijnbedrijf Bij het gehucht Minas del Rio Tinto groeven Iberiërs, Feniciërs en Romeinen al naar zilver, ijzer en koper. Na de val van het Romeinse Rijk gebeurde er eeuwenlang niets tot in 1873 een Engels bedrijf de ingedutte streek een bezoek bracht en winstgevende mogelijkheden zag. Riotinto Mining Company Limited ging fanatiek aan de slag en hield dat een jaar of tachtig vol. De Engelsen exporteerden de waardevolle delfstoffen via een treinverbinding met de haven van Huelva naar Engeland.

Golf, polo en tennis in Spanje

Ondertussen leidden de ingenieurs met hun gezinnen een paradijselijk leven in schril contrast met de mijnwerkers. Ze hielden van polo, tennis, voetbal en golf en voelden zich zodoende helemaal niet thuis tussen de Andalusiërs. Voor hen werd daarom in 1883 een wijk gebouwd in voor die tijd modieuze Victoriaanse stijl. Bella Vista werd de wijk gedoopt en deze is nu nog steeds in volle glorie te bewonderen dankzij het werk van de Stichting Riotinto, die ervoor heeft gezorgd dat een bezoek aan het gebied een echte must is als je tijdens je rondreis door Spanje in de buurt bent.

Mijnmuseum in Rio Tinto

Vroeger was het een modern Brits ziekenhuis. Nu is het een Mijnmuseum. Naast veertien zalen zie je er een compleet nagebouwde Romeinse mijn en enkele prachtige originele locomotieven van de Riotinto Mining Company Limited. Confronterend is het wel als je afdaalt in de mijn. De mijnwerkers, destijds meer slaven, hadden er geen gemakkelijk leven in het eeuwige duister. Aan korte kettingen geboeid voerden ze hun loodzware taken uit. Meestal niet langer dan vier jaar, alvorens aan een of andere ziekte te bezwijken. Het museum biedt uitvoerige informatie over de geologische kenmerken van het gebied en maquettes van de geschiedenis van Minas de Riotinto.

Openluchtmijn en Mars

Peña del Hierro is een openluchtmijn waar de grond volgens wetenschappers veel overeenkomsten vertoont met Mars. Doordat het op mars lijkt, zijn er veel onderzoeken naar deze plek. Via een oorspronkelijke mijngang van 155 meter lang bereik je een adembenemend panorama met zicht op de 84 meter hoge openluchtmijn. Het roestkleurige water in de krater zou zeer goed zijn voor diverse huidaandoeningen door de lage zuurgraad en een hoog zink-, koper, en ijzergehalte. Buiten is een oude, houten Romeinse liftschacht te bewonderen die een paar jaar geleden volledig werd gerestaureerd. Dankzij Europese en Andalusische subsidies worden langzamerhand alle mijnen in de regio door de stichting opgeknapt en toegankelijk gemaakt voor bezoekers.

Tocht met het antieke stoomtreintje

Voor toeristen rijdt een origineel stoomtreintje vanaf een station even buiten Minas de Riotinto een traject van 8 kilometer langs de rivier Rio Tinto richting Huelva. De locomotief uit 1875 is de oudste nog rijdende van Spanje. Het is een indrukwekkende rit die langs ruïnes van overslagplaatsen, wrakken van oude locomotieven en treinwagons en diverse afgravingen leidt. De Rio Tinto is uniek in de wereld, want de enige op natuurlijk wijze vervuilde rivier die prachtig is om te zien. De langs het traject zichtbare heuvels zijn van grote donkergrijze, glanzende stenen die mijnafval blijken te zijn. Dichtbij de rivier wordt er een pauze ingelast en kun je tevens het ‘rode’ water van dichtbij bekijken.

De Engelse wijk Bella Vista

Bella Vista komt wat misplaatst over in de omgeving. De eerste huizen werden in 1883 opgeleverd. Later volgde nog een reeks, waaronder nummer 21. Dit huis is nu te bezichtigen in volledig oorspronkelijke staat, compleet met de originele meubels en andere voorwerpen. Je stapt er letterlijk terug in de tijd. Het lijkt alsof de laatste ingenieursfamilie net in haast is vertrokken. Alles is exact zoals toen met zoveel mogelijk originele voorwerpen, zoals vergeelde boeken uit van rond 1900. Maar op enkele plekken is door middel van replica’s de geschiedenis verduidelijkt. Tafels zijn gedekt met authentiek, en vooral antiek ruim honderd jaar oud Chinees porselein en aan de muren hangen even oude foto’s.

Afgeschermd leven in de Rio Tinto

In twee expositiezalen hangt meer informatie over hoe de Engelsen er ver van huis in slaagden toch hun eigen leven voort te zetten. Het leven speelde zich af rond de sociale club in het midden van de wijk. Hier was een zwembad en een tennisbaan. De enige Andalusiërs die hier binnen mochten komen, waren bezorgers, tuinmannen of schoonmakers. In een kapel werd het eigen geloof beleden en verderop in de wijk ligt een totaal overwoekerd en prachtig begraafplaatsje waar alleen personeel van de Mining Company begraven werd.

Lees voor meer inspiratie ook: de Idyllische Cies eilanden in Galicië